จากกรณีเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2567 ที่ผ่านมา สำนักข่าวซินหัว เปิดเผยตัวเลขการนำเข้าทุเรียนสด ผ่านด่านโหย่วอี้กวน หรือ ด่านมิตรภาพบนพรมแดนจีน-เวียดนาม กว่างซีจ้วงทางตอนใต้ของจีน ซึ่งเป็นด่านบกขนาดใหญ่ที่สุด โดยในไตรมาสแรกของปีนี้ มีการนำเข้าทุเรียนจำนวน 48,000 ตัน คิดเป็นมูลค่าราว 9.25 พันล้านบาท ที่น่าสนใจคือ เป็นการนำเข้าจากเวียดนามมากถึง 35,000 ตัน เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 48.1 ขณะที่นำเข้าจากไทย 13,000 ตัน ลดลงร้อยละ 59.5 เมื่อเทียบปีต่อปี
คนวงในอุตสาหกรรม มองว่า ปริมาณทุเรียนสดนำเข้าจากไทยที่ลดลงในไตรมาสแรกของปีนี้ ส่วนหนึ่งเป็นผลจากทุเรียนไทยเข้าสู่ตลาดจีนล่าช้ากว่าปกติ จากผลกระทบสภาพภูมิอากาศที่ร้อนและแล้ง กระทบต่อผลผลิตทุเรียน ขณะที่ข้อมูลการบริโภคทุเรียนของตลาดจีน ชี้ว่า สถานะผู้นำของทุเรียนไทยในตลาดจีนกำลังสั่นคลอน เนื่องด้วยกำลังถูกท้าทายจากทุเรียนเวียดนามและฟิลิปปินส์ ทำให้ทุเรียนไทยในตลาดจีน ต้องเผชิญกับการแข่งขันที่ดุเดือดยิ่งขึ้น
ขณะที่ผู้บริหารบริษัท กว่างซี โอวเหิง อินเตอร์เนชันแนล โลจิสติกส์ ผู้นำเข้าทุเรียนรายใหญ่ เผยว่า ช่วงก่อนปี 2023 บริษัทนำเข้าทุเรียนจากไทยเท่านั้น แต่หลังปี 2023 นำเข้าทุเรียนไทยและทุเรียนเวียดนามอย่างละครึ่ง ตามความต้องการของผู้บริโภคในจีน โดยมีปัจจัยสำคัญที่ทำให้ทุเรียนเวียดนามได้รับความนิยมกว่า ดังนี้
เวียดนามได้เปรียบจากระยะทางขนส่งที่สั้นกว่า
เวียดนามมีความเป็นอุตสาหกรรมระดับสูง ส่วนไทยยังทำแบบครัวเรือน
ทุเรียนเวียดนามสามารถทำต้นทุนต่ำกว่า
ตั้งแต่เดือนกันยายน 2022 เป็นต้นมา ทุเรียนไทยเริ่มครองส่วนแบ่งตลาดจีนลดลง ขณะเดียวกันในช่วงไม่กี่ปีมานี้ หลายประเทศในอาเซียน เช่น ฟิลิปปินส์ และมาเลเซีย ได้รับอนุญาตส่งออกทุเรียนสดสู่จีน และมีการนำเข้าเพิ่มขึ้นทุกปี
จากประเด็นดังกล่าว ส่งผลให้ผู้บริโภคชาวไทยจำนวนหนึ่งตั้งคำถามว่า คนไทยจะได้ซื้อทุเรียนราคาถูกลงกินกันแล้วใช่หรือไม่ โดยบางส่วนคาดว่า จากที่เริ่มมีประเทศอื่นส่งออกไปขายเยอะเช่นกัน บวกกับในไทยผลผลิตอาจจะเริ่มเยอะขึ้น จึงเชื่อว่าในอนาคตอาจเป็นไปได้ที่ทุเรียนจะราคาถูกลง
อย่างไรก็ดี หลายความเห็นก็เชื่อว่า ราคาของทุเรียนไม่น่าจะลดลงจากหลายปัจจัย เช่น แต่ละปีไทยผลิตได้เท่าไหร่ ก็สามารถส่งไปขายได้เท่านั้น จึงไม่ส่งผลต่อราคาว่าจะถูกลง ซึ่งจากอดีตก็จะเห็นว่าราคาทุเรียนไม่เคยถูก มีแต่ขึ้นมาตลอด เป็นต้น
